Często zdarza się, że kiedy usłyszymy diagnozy takie jak autyzm, ADHD czy Asperger, zastanawiamy się, co te terminy naprawdę oznaczają i czym się od siebie różnią. Mimo że każda z tych diagnoz odnosi się do zaburzeń neurorozwojowych, wpływają one na dzieci i dorosłych na różne sposoby. W tym artykule przyjrzymy się tym zaburzeniom bliżej, zwracając uwagę na ich definicje, podobieństwa oraz różnice.
Czym jest autyzm?
Autyzm to zaburzenie neurorozwojowe, które wpływa na sposób, w jaki dzieci uczą się, komunikują i wchodzą w interakcje społeczne. Mówi się o nim jako o „spektrum” właśnie dlatego, że objawy mogą przybierać różne formy i stopnie nasilenia. Niektóre dzieci mogą być bardzo wrażliwe na dźwięki lub światło, inne mogą mieć trudności z odczytywaniem emocji czy intencji innych osób. Często zauważamy, że dzieci ze spektrum autyzmu mogą preferować rutynę i powtarzalne zachowania, a zmiana w planie dnia może wywołać u nich niepokój.
W praktyce, dzieci autystyczne mogą mieć unikalne mocne strony, jak wyjątkowe zdolności analityczne lub skupienie się na konkretnych zainteresowaniach. Każde dziecko jest inne, a autyzm może wpływać na każde w różny sposób. Warto pamiętać, że autyzm nie definiuje dziecka, a raczej daje nam wskazówki, jak najlepiej je wspierać w rozwoju.
Zespół Aspergera – już część spektrum autyzmu
Zespół Aspergera, choć kiedyś był traktowany jako oddzielna jednostka chorobowa, teraz jest częścią spektrum autyzmu. Co wyróżnia osoby z zespołem Aspergera? Często mają one dobrze rozwiniętą mowę i intelekt, ale mogą mieć problemy z odczytywaniem niewerbalnych sygnałów społecznych, takich jak mimika twarzy czy gesty. Z tego powodu czasem trudno im nawiązać relacje z rówieśnikami. Charakterystyczne są również intensywne, ograniczone zainteresowania, które często stają się głównym tematem ich rozmów.
Mimo że diagnoza „Asperger” została włączona do spektrum autyzmu, niektórzy rodzice i specjaliści wciąż używają tego terminu, ponieważ odnosi się on do bardziej specyficznego profilu funkcjonowania. Dzieci te często potrzebują wsparcia, aby lepiej rozumieć i funkcjonować w relacjach społecznych, ale jednocześnie mogą wykazywać niezwykłe talenty w dziedzinach, które je fascynują.
ADHD – nadpobudliwość psychoruchowa z deficytem uwagi
ADHD to jedno z najczęściej diagnozowanych zaburzeń u dzieci. Charakteryzuje się trudnościami w koncentracji, nadmierną aktywnością oraz impulsywnością. Dzieci z ADHD mogą mieć problem z siedzeniem w jednym miejscu, koncentrowaniem się na jednym zadaniu przez dłuższy czas i kontrolowaniem swoich impulsów. Zdarza się, że podejmują działania bez zastanowienia nad konsekwencjami, co może prowadzić do problemów w szkole lub w domu.
Nie oznacza to jednak, że każde dziecko, które biega i się wierci, ma ADHD. Różnica polega na tym, że w ADHD te zachowania są przewlekłe i wpływają na codzienne funkcjonowanie dziecka. Często dzieci z ADHD są bardzo kreatywne i pełne energii, ale potrzebują wsparcia, aby nauczyć się zarządzać swoją impulsywnością i lepiej się koncentrować.
ADD – kiedy brakuje nadpobudliwości
ADD to starszy termin, który odnosi się do wariantu ADHD, w którym brakuje komponentu nadpobudliwości. Dzieci z ADD mają głównie problem z koncentracją i organizacją, ale nie są nadmiernie aktywne. Zamiast biegać i wiercić się, mogą wydawać się „zamglone”, jakby często bujały w obłokach. Ich umysły łatwo się rozpraszają, co może prowadzić do trudności w realizacji codziennych zadań, zarówno w szkole, jak i w domu.
Obecnie ADD jest klasyfikowane jako jeden z podtypów ADHD, ale terminu tego wciąż używa się potocznie. Dzieci z ADD potrzebują często wsparcia w zarządzaniu swoim czasem i organizacją, ale ich wyzwania nie wynikają z nadmiernej aktywności, jak to ma miejsce w klasycznym ADHD.
Podobieństwa między autyzmem, Aspergerem, ADHD i ADD
Choć każde z tych zaburzeń ma swoje unikalne cechy, istnieje wiele podobieństw, które mogą prowadzić do mylenia diagnoz. Przede wszystkim, zarówno autyzm, jak i ADHD to zaburzenia neurorozwojowe, co oznacza, że wpływają na sposób przetwarzania informacji przez mózg. Zarówno dzieci z autyzmem, jak i z ADHD mogą mieć problemy z koncentracją, komunikacją oraz organizacją codziennych zadań.
Warto również zauważyć, że problemy społeczne są wspólnym mianownikiem dla tych zaburzeń. Dzieci z autyzmem i zespołem Aspergera mogą mieć trudności z rozumieniem zasad interakcji społecznych, a dzieci z ADHD mogą mieć problemy z impulsywnością, co wpływa na ich relacje z innymi. Wszystkie te dzieci mogą potrzebować wsparcia w budowaniu relacji i radzeniu sobie z emocjami.
Różnice między autyzmem, ADHD, Aspergerem i ADD
Jednak kluczowe różnice między tymi zaburzeniami leżą w obszarach, na które mają największy wpływ. Autyzm dotyczy głównie trudności w komunikacji i interakcjach społecznych, podczas gdy ADHD koncentruje się na problemach z impulsywnością i nadpobudliwością. Zespół Aspergera, jako część spektrum autyzmu, charakteryzuje się bardziej subtelnymi problemami społecznymi przy jednoczesnym zachowaniu umiejętności językowych i intelektualnych na wysokim poziomie.
ADD natomiast dotyczy wyłącznie problemów z koncentracją, bez nadpobudliwości, co odróżnia je od klasycznego ADHD. Dzieci z ADD mogą być bardziej wycofane, ale ich trudności z koncentracją są równie poważne jak w przypadku ADHD.
Co jest ważne w codziennym wsparciu?
Najważniejsze, niezależnie od diagnozy, jest zrozumienie, że każde dziecko jest inne i potrzebuje indywidualnego podejścia. W Dzień Dobry Centrum stawiamy na wsparcie, które pomaga dzieciom rozwijać swoje mocne strony, niezależnie od tego, czy zmagają się z autyzmem, ADHD, Aspergerem czy ADD. Kluczem jest cierpliwość, empatia i otwartość na potrzeby dziecka.
W przypadku ADHD i ADD, ważne jest wprowadzenie jasnych struktur i rutyn, które pomogą dziecku lepiej organizować codzienne zadania. Z kolei w przypadku dzieci z autyzmem lub Aspergerem, warto skupić się na wsparciu w budowaniu relacji społecznych i rozumieniu emocji innych osób.
Słowo podsumowania
Zarówno autyzm, Asperger, ADHD, jak i ADD to zaburzenia, które wpływają na codzienne funkcjonowanie dzieci w różny sposób. Każde dziecko ma swoje unikalne potrzeby i mocne strony, które można wspierać poprzez odpowiednie terapie i podejście edukacyjne. Ważne, aby skupić się na budowaniu relacji i wsparcia, które pomogą dzieciom w pełni wykorzystać swój potencjał.
