Autyzm, znany również jako zaburzenie ze spektrum autyzmu (ASD), to zagadnienie, które budzi wiele pytań. Niestety, wokół autyzmu narosło wiele mitów i nieporozumień. W tym artykule obalamy najczęściej powtarzane mity na temat autyzmu i wyjaśniamy, czym tak naprawdę jest to zaburzenie. Chcemy, aby każdy mógł lepiej zrozumieć autyzm, a rodzice, nauczyciele i wszyscy, którzy mają kontakt z osobami autystycznymi, byli lepiej przygotowani do wspierania ich na co dzień.
Mit 1: Autyzm jest spowodowany złym rodzicielstwem
Jednym z najstarszych mitów na temat autyzmu jest przekonanie, że autyzm jest wynikiem złego rodzicielstwa. To założenie pojawiło się wiele lat temu, kiedy jeszcze mało wiedziano o autyzmie. Szczególnie rozpowszechnione było twierdzenie o tzw. „matkach lodówkach”, sugerujące, że chłód emocjonalny rodziców powodował autyzm u dzieci. Na szczęście dziś wiemy, że ten mit nie ma nic wspólnego z prawdą.
Autyzm jest zaburzeniem neurorozwojowym, które ma podłoże genetyczne i biologiczne. Nie jest wynikiem błędów wychowawczych ani sposobu, w jaki rodzice opiekują się swoimi dziećmi. W rzeczywistości, rodzice dzieci z autyzmem często potrzebują dodatkowego wsparcia i narzędzi, aby pomagać swoim dzieciom, a nie są przyczyną ich trudności.
Mit 2: Osoby z autyzmem nie potrafią nawiązywać relacji z innymi
To jeden z najpowszechniejszych mitów na temat autyzmu. W rzeczywistości autyzm to spektrum, co oznacza, że każda osoba z ASD może mieć zupełnie inne potrzeby i wyzwania. Oczywiście, niektóre osoby z autyzmem mogą mieć trudności w nawiązywaniu relacji, ale to nie znaczy, że są niezdolne do tworzenia więzi z innymi.
Niektóre osoby z autyzmem są bardzo towarzyskie, choć mogą wchodzić w interakcje na swój unikalny sposób. Często osoby z ASD potrzebują więcej czasu, aby zrozumieć zasady relacji społecznych, ale to nie oznacza, że nie chcą być blisko z innymi. Kluczem jest zrozumienie i dostosowanie podejścia do ich sposobu komunikacji.
Mit 3: Osoby z autyzmem nie potrafią mówić
Choć niektóre osoby z autyzmem mogą mieć opóźnienia w rozwoju mowy lub preferować alternatywne formy komunikacji, to wiele z nich mówi, i to bardzo dobrze. W rzeczywistości, zdolności komunikacyjne osób z ASD różnią się w zależności od indywidualnych cech i poziomu funkcjonowania.
Niektóre dzieci i dorośli z autyzmem mogą preferować komunikację poprzez pisanie, obrazy lub język migowy, ale to nie oznacza, że nie mają nic do powiedzenia. Ważne jest, aby dać im narzędzia i czas, by mogli wyrazić swoje myśli i uczucia w sposób, który dla nich działa najlepiej.
Mit 4: Autyzm można wyleczyć
Autyzm nie jest chorobą, więc nie można go „wyleczyć”. To trwałe zaburzenie neurorozwojowe, które towarzyszy osobie przez całe życie. Choć nie ma „lekarstwa” na autyzm, istnieją terapie i interwencje, które mogą pomóc osobom autystycznym lepiej funkcjonować w codziennym życiu.
Terapie takie jak terapia behawioralna (ABA – w tym trening umiejętności społecznych), terapia zajęciowa, logopedia czy terapia sensoryczna mogą pomóc w rozwijaniu umiejętności komunikacyjnych i adaptacyjnych. Kluczem jest wsparcie i akceptacja – osoby z autyzmem mogą prowadzić satysfakcjonujące życie, jeśli otrzymają odpowiednie wsparcie.
Mit 5: Osoby z autyzmem są utalentowanymi geniuszami
Choć niektóre osoby z autyzmem rzeczywiście wykazują wyjątkowe zdolności, takie jak niesamowite umiejętności matematyczne, pamięciowe czy muzyczne (zjawisko znane jako „sawantyzm”), to nie dotyczy to wszystkich osób z ASD. Mniej niż 10% osób z autyzmem ma takie zdolności.
Warto pamiętać, że autyzm to spektrum, co oznacza, że osoby z ASD mogą mieć różne mocne strony i trudności. Niektóre mogą być bardzo utalentowane w określonych dziedzinach, inne natomiast mogą potrzebować więcej wsparcia w codziennych zadaniach. Ważne jest, aby traktować każdą osobę indywidualnie i dostrzegać jej unikalne talenty, bez presji na posiadanie „genialnych” umiejętności.
Mit 6: Osoby z autyzmem nie czują emocji
To całkowicie nieprawdziwy mit. Osoby z autyzmem odczuwają emocje, czasami nawet bardzo intensywnie, ale mogą mieć trudności z ich wyrażeniem lub rozpoznaniem emocji innych ludzi. Zewnętrzny odbiór ich zachowań może sugerować brak empatii, ale w rzeczywistości mogą głęboko przeżywać uczucia, choć wyrażają je w inny sposób.
Dzieci i dorośli z autyzmem mogą potrzebować więcej wsparcia w nauce rozpoznawania emocji, zarówno u siebie, jak i u innych. Ważne jest, aby zrozumieć, że ich sposób reagowania na emocje może być inny, ale to nie oznacza, że nie odczuwają emocji w pełni.
Mit 7: Autyzm jest wynikiem szczepionek
To jeden z najbardziej kontrowersyjnych mitów na temat autyzmu, który został szeroko obalony przez liczne badania naukowe. Teorie łączące szczepionki z autyzmem wywodzą się z pracy Andrew Wakefielda, która została zdyskredytowana i wycofana ze środowiska naukowego.
Badania prowadzone przez lata nie wykazały żadnego związku między szczepionkami a autyzmem. Niestety, ten mit wciąż krąży i może prowadzić do rezygnacji z niezbędnych szczepień, co stwarza ryzyko rozprzestrzeniania się groźnych chorób. Autyzm ma podłoże genetyczne i biologiczne, a szczepionki nie mają na to żadnego wpływu.
Warto zapamiętać
Autyzm to złożone zaburzenie neurorozwojowe, które jest często mylnie rozumiane. Odrzucenie mitów i nieporozumień jest kluczowe dla lepszego wsparcia osób z autyzmem i ich rodzin. Każda osoba ze spektrum jest inna i ma swoje indywidualne potrzeby oraz mocne strony. Naszym zadaniem jest zrozumienie, akceptacja i wspieranie osób z autyzmem, aby mogły żyć pełnią życia.
